Advies SST Stadsforum
Input Stichting Stadsbomen Tilburg (Kernwinkelplanteam) voor pencomité Stadsforum nav meeting 26 mei 2020 voor onderdeel Groen + Klimaatadaptatie
Wat gaat goed:
Het is mooi dat er meer groen komt in de binnenstad, want Tilburg snakt naar schaduw. We zijn de heetste stad van West-Europa en de stilte op straat in de binnenstad tijdens de hete zomers van tegenwoordig is daarom verklaarbaar. Dus meer bomen is goed, maar er is nog zoveel meer mogelijk!
Het is ook mooi dat er in het ontwerp een link zit met de verschillende historische lagen.
We begrijpen dat de Beljonfontein voor veel Tilburgers belangrijk is. Vanuit emotie of vanuit historie. Het is ook een eyecatcher. Maar toch. Zonder die fontein openen zich de deuren van de onbegrensde mogelijkheden zich pas écht. Doe het dus in één keer goed, offer de Beljonfontein en geef de Tilburgers er een nog mooiere eyecatcher voor terug.
Ons advies: Koester écht de fantastische Tilburgse geschiedenis en breng de paleistuin terug, of máák geschiedenis, offer de Beljon fontein op voor een Stadsforum dat zijn weerga niet kent. Alles er tussenin krijgt het karakter ‘net niet’. Maak de Tilburgers nog trotser en maak er wat unieks van! Hieronder onze aanbevelingen hiervoor.
Wat kan beter:
Kijkend naar de historie en naar duurzaamheid voor de beplanting, dan begrijpen wij de keuze voor alléén inheemse soorten niet. Daar staat het in Tilburg al vol mee en een rode beuk gaat het tegenwoordig niet meer redden in een warme binnenstad zoals Tilburg. Ons voorstel: kies daarnaast óók uitheemse soorten, omdat:
je hiermee het Stadsforum interessanter en spannender maakt;
zeker mediterrane soorten beter overleven in de warme binnenstad, dus duurzamer;
dit juist in lijn ligt met de historie van Tilburg als industriestad. Tilburg heeft veel monumentale bomen. Die zijn monumentaal omdat ze oud zijn, maar ook omdat ze vaak heel bijzonder en zeldzaam zijn. De rijke textielfabrikanten importeerden deze bijzondere en zeldzame soorten bomen vroeger voor hun parken en tuinen. Laten we die historie koesteren en verrijken. Plant uitheemse soorten op het stadsforum en doe de Tilburgse geschiedenis eer aan!
Het ontwerp zelf is erg strak en mist spanning:
Voeg er (naast de bomen) ook ander verticaal groen aan toe. Pergola’s zouden perfect in deze ruimte passen. De ondernemers in de binnenstad willen allemaal een blauwe regen (Wisteria) voor de deur of tegen hun gevel. Maak van het Forum een echte toeristische trekpleister, zoals de kersenbloesem in Japan, door het vol te zetten met blauwe regen die in april volop bloeit en de rest van het jaar groen is en koelte geeft.
Gebruik de natuurlijk glooiing van de Katterug om water te laten stromen. Door het hoogteverschil kan dat vanzelf! Kijk bijvoorbeeld naar Jubilee Park/Londen en kijk naar het succes van het water in het Spoorpark. Maar daar zie je ook dat de mensen wegblijven van het open middenstuk. Te heet in de zon. Ze willen allemaal onder een boom zitten met de kindjes. Dus:
Meer schaduw is wenselijk. Zeker als je het Forum helemaal wil betegelen. Kristian heeft voldoende onderbouwd waarom halfverharding hier niet mogelijk is. Maar een compleet stenen plein, ook als het (letterlijk) oogverblindend witte tegels heeft, gaat voor hitte á la een steenoven zorgen; elke dag koelt het minder af dus elke dag is het er heter. Mensen komen overdag niet naar de kermis in juli omdat het gewoonweg te heet is. Dat geldt ook voor het terras; mensen willen na een half uur in de zon gewoon in de schaduw zitten.
Kijk dus eens of er een combinatie te maken is van verharding en halfverharding; misschien is dat technisch wel mogelijk voor de druk van grote groepen mensen? En dan wordt het ontwerp ook meteen speelser en spannender, terwijl de avond/nacht events gewoon kunnen plaatsvinden.
Waar hebben we zorg:
De verdieping van de rijbanen is rolstoelonvriendelijk. Doe het in 1x goed en zorg dat hier achteraf geen extra kosten hoeven te worden gemaakt voor aanpassing.
Let ook op de lange termijnkosten van technische hoogstandjes zoals de waterreservoirs. De innovatie en gebruik van deze techniek vinden we superinteressant, maar duurzaamheid/kosten is een zorg. Ook als het lange tijd niet regent wat vaak voorkomt; waar moet dan het water vandaan komen als het op is?
Advies: Voeg fantasie, schaduw en stromend water toe aan het ontwerp en mensen (en kinderen) zullen naar het Forum en de binnenstad willen komen om geld uit te geven in winkels en horeca.
Advies: Betrek kermisexploitanten om mee te denken over bomen/schaduw/attracties. Groen en ondernemen op het Stadsforum kan symbiotisch. Groen en ondernemen kan niet zonder elkaar, groen en ondernemen zal elkaar versterken.
Advies: Kijk eens naar Berlijn en maak van het Forum een natuurervaringsruimte van zoals zij dat noemen. Berlijn laat als grote stad ook de perfecte combinatie van grote verkeersdrukte en rust/groen zien wat balans geeft aan de stad. Daar worden mensen vrolijk van.
Voorbeeld 1: Londen, Canary Wharf / Jubilee Park: inspiratie voor gebruik natuurlijk verloop Katterug voor stromend water.
Voorbeeld 2: Kijk eens naar Berlijn op Google Maps en zoom een beetje in. Berlijn is pionier in stadsecologie. Is de groenste stad van Europa en was de eerste stad met intensief groen-, flora- en faunabeleid in de binnenstad. Op iedere hoek en in iedere straat is er groen te vinden waar mensen koelte en rust ervaren.